حضور فعال زنان ایرانی در ورزش
شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، در ادامه برنامه‌های (نگاهی به ایران) در گزارشی به بررسی وضعیت ورزش زنان ایران پرداخت و گفت زن ایرانی می‌کوشد واردتمام عرصه‌های ورزش جهانی شود.
این شبکه افزود: زنان ایرانی تاکنون دستاوردهایی در بعضی رشته‌ها که مناسب جامعه ایران است کسب کرده ولی همچنان درصدد ورود به سایر رشته‌های ورزشی هستند.
الجزیره گفت: چند سال پیش اگر با مسابقات فوتبال زنان درایران مواجه می شدید امری غیرمنتظره بود ولی اکنون فوتبال زنان ایرانی فقط به داخل کشور خلاصه نشده و به مسابقات خارجی هم گسترش یافته و تیم ملی فوتبال زنان ایران در چندین رقابت منطقه‌ای شرکت کرده است.
در تیراندازی هم دختران جوان ایرانی می‌کوشند با هدف گیری صحیح به اهداف بیشتری در صحنه ورزش نایل آیند. پس از آنکه همه در ایران دریافتند که ورزش، یک ابزار مهم برای سازندگی جسم و روح است و نمی‌توان دختران جوان را از آن محروم کرد، زنان ورزشکار ایرانی وارد چندین رشته ورزشی مختلف شد.
این شبکه به نقل از یک مسئول ورزشی زنان ایران گفت: ۵۵ هیئت ورزشی برای مردان و ۴۴هیئت برای زنان وجود دارد، هیچ ممنوعیت یا خط قرمزی برای ورزش زنان وجود ندارد و ورزشگاه‌های ویژه زنان وجود دارد ولی مشارکت آنان در رقابتهای بین‌المللی محدود به مسابقاتی است که می‌توان در آنها از حجاب اسلامی استفاده کرد.
۴یا ۵ورزش وجود دارد که زنان ایران در رقابت های بین‌المللی آنها شرکت نمی‌کنند. الجزیره افزود: بازیهای زنان کشورهای اسلامی ابتکار ایران بود که هدف از آن، گردهم آوردن ورزشکاران زن کشورهای اسلامی برای رقابت در ورزش‌هایی است که مناسب پوشش اسلامی آنان باشد.
براساس این گزارش، تیم تکواندوی زنان ایران یکی از تیم‌های ورزشکاران زن است که خود را برای شرکت در المپیک آینده پکن آماده می‌کند.
الجزیره درپایان گفت: زنان ورزشکار ایرانی با وجودمشکلات خود برای ورود به جهان ورزش، حضور خود را در ایران ثابت کرده و در صدد کسب دست آوردهای جهانی در ورزش هستند.
شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، سپس با عشرت مسعودی عضو شورای عالی گسترش ورزش زنان درباره مشکلات ورزش بانوان ایران گفتگو کرد.
نگاهی به تحول ورزش بانوان پس از پیروزی انقلاب – درخشش بر سکوی قهرمانی با حجاب اسلامی
بدون شک یکی از مهم ترین بعد سلامت هر جامعه ای است و گرایش بانوان به ورزش، سلامت نیمی از جامعه و مهم تر از آن مادران و نسل سازان آینده را تامین می کند.
مسئله ای که شاید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی بسیاری با تردید مواجه شد. چرا که بسیاری بر این باور بودند که ورزش کردن با تغییر حجاب و پوشش بانوان ایرانی، کاری دشوار و نشدنی است.
اما با گذشت سی و هفت سال از انقلاب، شاهد آن هستیم که حجاب نه فقط مانعی برای روی آوردن بانوان به ورزش نشد، که به یکی از موفقیت های بانوان در ورزش نیز تبدیل شد.
اگر چه بانوان ورزشکار ایرانی در این زمینه هنوز هم با چالش های عمده ای مواجه هستند اما، با تلاش فراوان و به رغم تمام کمبودها و کاستی ها توانستند با حضور فعال خود، مقبولیت حجاب را نزد فدراسیون های جهانی جا نداخته و آنها را متقاعد به استفاده از پوشش اسلامی کنند.
به طوری که حالا بانوان ورزشکار ایرانی نه تنها به مهره هایی قدر در ورزش جهان تبدیل شده که چشم جهانیان را نیز به واسطه حجاب اسلامی خود خیره کرده اند.مسئله ای که شاید بتوان از آن به عنوان مهم ترین دستاور انقلاب اسلامی در عرصه ورزش یادکرد.
آغاز یک تحول در ورزش زنان ایرانی
بعد از پیروزی انقلاب، بانوان ایرانی به مدت ۱۵ سال در هیچ رشته ورزشی حتی در سطح منطقه نیز شرکت نمی کردند و ورزش برای این قشر از جامعه به نرمش های همگانی در پارک ها و بوستان ها و مکان های سرپوشیده محدود بود.
اما بازی های آسیایی ۱۹۹۰ پکن و اولین حضور زنان در رقابت های بین المللی،نوع نگاه به ورزش بانوان را تغییر داد. سال ۱۳۶۰ را می‌توان سرآغاز تشکیلات ورزشى زنان در دستگاه ورزش کشور به‌شمار آورد.
در این سال هدایت فعالیت‌هاى ورزشى زنان به عهده کمیته‌اى تحت عنوان “کمیته ورزش بانوان” گذاشته شد و این کمیته فعالیت خود را به عنوان یکى از زیرمجموعه‌هاى دفتر امور مشترک فدراسیون‌هاى ورزشى آغاز کرد.
بر اثر تغییر و تحولاتى که در سال ۱۳۶۴ در دستگاه ورزش کشور صورت گرفت، توجه مسئولان سازمان تربیت بدنى به ورزش زنان جلب شد و با تغییرات سازمانى گسترده‌اى که در سال ۱۳۶۵ و با یارى سازمان امور استخدامى کشور در سطح سازمان تربیت بدنى رخ داد، تشکیلات سازمانى ورزش زنان به مدیریت ورزش زنان تبدیل شد و این مدیریت یکى از مدیریت‌هاى تحت پوشش معاونت فرهنگى- آموزشى سازمان تربیت بدنى قرار گرفت.شروعی که حالا بعد از سالها، می توان نتیجه مثبت آن را به وضوح دید.
تابو شکنی فریمان
لیدا فریمان را می توان یک تابو شکن نامید. نخستین بانوی ورزشکار ایرانی که بعد از انقلاب، در رقابتهای بین المللی شرکت کرد. نخستین حضور او در عرصه ورزش جهانی، رقابت های آسیایی ۱۹۹۴ هیروشیما بود.
البته این رقابتها برای او مدالی به همراه نداشت، اما در رقابتهای آسیایی ۱۹۹۴ هیروشیما، لیدا فریمان و لیلا تقیپور ورزشکاران تبریزی ایران موفق شدند رکوردی بالاتر از حداقل ورودی المپیک را کسب کنند.
تا آن تاریخ این رکورد توسط تیراندازان ایرانی به‌دست نیامده بود و با استفاده از «وایلد کارت» یا همان سهمیه اهدایی، فریمان قادر به حضور در المپیک آتلانتا شد. المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا با پرچمداری لیدا فریمان همراه بود.
او اگر چه در این رقابتها مدالی به دست نیاورد اما توانست در رشته تفنگ ۱۰ متر بادی رنکینگ ۴۷ را به دست آورده و نگاه دنیا را به بانوی ورزشکار ایرانی جلب کند.
چرا که تا آن زمان، دنیا هرگز با یک بانوی محجبه در عرصه ورزش مواجه نشده بود و این آغاز یک تحول بود. دو سال پس از آن زنان بدون کسب مدال در بازی های آسیایی ۱۹۹۸ تایلند شرکت کردند.
به طور کلی می توان گفت از سال ۱۹۷۸ تا سال ۱۹۹۸ حضور بانوان ورزشکار ایران در عرصه های بین المللی کمرنگ و بدون مدال بود . المپیک ۲۰۰۰ سیدنی نیز اگر چه با حضور منیژه کاظمی در رشته تپانچه ۱۰ متر بادی همراه بود اما باز هم مدالی برای ورزش بانوان ایران به همراه نداشت.
اولین مدال آسیایی
اما در سال ۲۰۰۲ ، سال خوبی برای ورزش بانوان ایران بود. در رقابتهای ۲۰۰۲بوسان کره ، تیم تپانچه ۱۰ متر زنان ایران با کسب یک نشان نقره در میان چند تیم حاضر یافته طلسم بی مدالی بانوان را شکست.
در بوسان کره جنوبی نسیم حسن پور توانست مدال نقره مسابقات در رشته تیراندازی از فاصله ۱۰متر را از آن خود کند و به عنوان نخستین بانوی مدال آور ایران در مسابقات بین المللی شناخته شود.
اما این روند در رقابتهای المپیک که دو سال بعد برگزار شد،حفظ و پیگری نشد و نسیم پور اگر چه در المپیک ۲۰۰۴ آتن نیز در ۱۰متر تپانچه بادی نماینده جامعه بانوان ورزشکار ایران بو اما این بار موفقط به کسب مدال نشد تا حسرت مدال المپیک همچنان به دل بانوان ورزشکار ایرانی بماند.
دو سال بعد اما رقابتهای آسیایی یک بار دیگر فرصتی برای مدال آوری بانوان ورزشکار ایرانی مهیا کرد. رقابتهای آسیایی سال ۲۰۰۶ دوحه قطر با حضور ۲۶ ورزشکار زن در کاروان ایران همراه بود که از این تعداد، سه ورزشکار صاحب مدال شدند.
در واقع در رقابتهای آسیای قطر بود که حضور زنان در رشته های گوناگون به رسمیت شناخته شد.
مهروز ساعی و افسانه شیخی در تکواندو مدال برنز گرفتند و آتوسا پورکاشیان نیز در شطرنج تیمی به گردن آویز برنز دست یافت و یک بار دیگر ثابت کردند که حضور موفق بانوان ایرانی در ورزش اگر چه با وجود مصائب و مشکلات فراوان کاری سخت است اما نشدنی نیست.
افزایش حضور بانوان در المپیک
در پی موفقیت بانوان ایران در بازیهای آسیایی دوحه، کاروان ایران سال ۲۰۰۸ با سه سهمیه راهی مسابقات المپیک پکن شود.
نجمه آبتین در تیراندازی با کمان، هما حسینی در قایقرانی و سارا خوش جمال فکری در تکواندو سه نماینده ورزش بانوان ایران در رقابتهای المپیک پکن بودند.
البته تیم ملی فوتبال بانوان ایران همان سال به دلیل داشتن حجاب اسلامی از مسابقات انتخابی المپیک کنار گذاشته شد. حذفی که آغاز راه پرفراز و نشیب ورزش های تیمی بانوان برای کسب مجوز حضور با حجاب اسلامی بود.
تحولی آسیایی در ورزش بانوان
سال ۲۰۱۰ را می توان یکی از سالهای موفقیت آمیز برای روزش بانوان نامید. دو سال بعد از المپیک پکن، چین میزبان بازیهای آسیایی بود. سالی که بانوان ورزشکار ایرانی حضور خیره کننده ای داشتند.
کاروان ایران در این رقابتها ۸۸ ورزشکار زن را با خود به همراه داشت و نتایج خوبی هم کسب کرد که بهترین آن طلای خدیچه آزادپور در ووشو بود.
آزادپور که پیش از اعزام به رقابتهای آسیایی افتخاراتی همچون قهرمانی و نایب‌قهرمانی در رقابتهای جهانی را در کارنامه‌اش ثبت کرده بود در گوانگجو دست به کار بزرگی زد.
او با کسب مدال طلای وزن منهای ۶۰ کیلوگرم این رقابتها به نخستین بانوی ایرانی در تاریخ رقابتهای آسیایی تبدیل شد که از این رقابتها مدال طلا میگیرد.
در این رشته الهه منصوریان نیز موفق به کسب برنز می شود.ضمن اینکه در تکواندو، راحله آسمانی و پریسا فرشیدی به مدال نقره و سارا خوش جمال فکری، سمانه شش پری و سوسن حاجی پور به گردن آویز برنز دست یافتند.
در کبدی نیز تیم ملی بانوان برنز گرفت. در روئینگ سبک وزن بانوان در چهار نفره به مدال برنز دست یافتند. کاراته نیز با دو مدال برنز فاطمه چالاکی و سمیرا ملکی پور به کار خود خاتمه داد.
در تیراندازی الهه احمدی در ۵۰ متر سه وضعیت نقره گرفت، در تفنگ بادی ۱۰ متر تیمی بانوان (الهه احمدی،مه‌لقا جام‌بزرگ،نرگس امام‌قلی نژاد) سهم ایران نقره و در تیمی ۵۰ متر سه وضعیت برنز بود.
لندن فراموش نشدنی
موفقیت بانوان در گوانگژو، گامی بلند برای بانوان ورزشکارا ایرانی بود برای رسیدن به موفقیت های هرچه بهتر و بیشتر.
پس از دو سال و با شروع رقابت های المپیک و پارالمپیک لندن، تعداد زنان ورزشکار با کسب سهمیه المپیک نسبت به دوره های گذشته افزایش یافت و به هشت نفر رسید.
این یک اتفاق بسیار خوب بود. اما نتایج به دلایلی آنطور که باید رقم نخورد. زهرا دردهقان یکی از امیدهای تیرو کمان ایران نتوانست مدالی به دست آورد. لیلا رجبی هم که روی مدال او در پرتاب وزنه حساب ویژه ای باز شده بود با دست خالی بازگشت.
آرزو حکیمی هم نه در کانوی یک نفره ۲۰۰ متر موفق به کسب مدال شد نه در کانوی یک نفره ۵۰۰ متر.هر چند که از او با توجه به فاصله زیاد قایقرانی بانوان ایران با جهان، انتظار چندانی هم نمی شد داشت.
در روئینگ نیز سولماز عباسی در تک نفره سنگین وزن بانوان کار خود را با رتبه سی و دم به پایان رساند.الهه احمدی و مه لقا جابری هم در حالی با دست خالی بازگشتند.
درحالی که الهه احمدی می توانست با مدال به خانه برگردد اگر کمی شانس با او یار بود و شرایط آنطور که انتظار داشت پیش می رفت.
ندا شهسواری هم در تنیس روی میز بانوان مدالی را کسب نکرد و سوسن حاجی پور نیز در راند طلایی به همتای استرالیایی خود باخت تا تکواندوی بانوان نیز نتواند به مدالی دست یابد.
با این وجود اما در پارالمپیک لندن، زهرا نعمتی در تیراندازی با کمان توانست نخستین طلای بانوان ایران را از آن خود کرده و پرچم ایران را برفراز دنیا به احتزاز در آورد.
ضمن اینکه ساره جوانمردی نیز در پارالمپیک لندن در ۱۰ متر تپانچه کلاس (پی ۲) به مدال برنز دست یافت و افتخاری بزرگ برای بانوان ورزشکار ایرانی به ارمغان آورد.
رشد کیفی در اینچئون
هفدهمین دوره بازیهای آسیایی اینچئون ۲۰۱۴ برای ایران بسیار حائز اهمیت بود.
چرا که بانوان ورزشکار ، محجبه و توانمند ایران اسلامی بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی برای اولین بار توانستند علیرغم تمام محدودیت ها موفق به کسب ۲ طلای ارزشمند و مجموع ۱۶ مدال را از آن خود کنند.
در ادوارگذشته بازیها، بانوان ورزشکار ایرانی تنها در دو تا سه رشته موفق به حضور در فینال رقابت ها می شدند ولی در این دوره از بازیها بانوان ورزشکار ایرانی در ۸ رشته موفق به حضور در فینال رقابتها و کسب مدال شدند که این موضوع نوید موفقیت های روز افزون ورزش بانوان را می داد.
در دوره گذشته بازیهای آسیایی ۸۸ ورزشکار زن در قالب کاروان ورزشی ایران اسلامی حضور داشتند و توانستند ۱۴ مدال بدست آورند ولی در این دوره ایران با تنها با ۵۸ ورزشکار زن ۱۶ مدال به دست آورد که این نشان از بعد کیفی زنان ورزشکار ایرانی در مدال آوری داشت.
ضمن اینکه برای نخستین بار در تاریخ بازیهای آسیایی،ایران در بخش زنان در رشته های کاراته و تیراندازی موفق به کسب مدال طلا شد.
در تپانچه بادی ۱۰ متر،نجمه خدمتی، مدال طلا و نرجس امام قلی‌نژاد موفق به کسب مدال نقره نقره شدند و در تپانچه تیمی ۱۰ متر زنان نیز سهم ایران مدال نقره بود.
در دو ومیدانی نیز لیلا رجبی در پرتاب وزنه به گردن آویز نقره دست یافت.
در قایقرانی نیز در کایاک یک نفره ۲۰۰ متر: آرزو حکیمی، مدال برنز، اسلالوم انفرادی: سونیا گماری، مدال برنز، روئینگ یک نفره: سولماز عباسی‌زاده، مدال برنز و در روئینگ ۴ نفره زنان نیز مدال برنز به ورزشکاران ایرانی رسید.
در کبدی بانوان ،ایران موفق به کسب نقره شد. در کاراته، حمیده عباسعلی طلا گرفت اما فاطمه چالاکی و نسرین دوستی به برنز بسنده کردند.
در تکواندو نیز تیم بانوان ایران دو نقره به واسطه درخشش فاطمه روحانی و اکرم خدابنده دست یافت و سوسن حاجی پور نیز برنز گرفت.
ضمن اینکه در ووشو نیز الهه منصوریان گردن آویز نقره را از آن خود کرد تا پرونده موفقیت های بانوان ورزشکار ایرانی در اینچئون تکمیل شود.
ریو و نخستین مدال المپیکی بانوان
کاروان ایران در حالی راهی المپیک ۲۰۱۶ ریو شد که بانوان ورزشکار کشورمان با کسب نه سهمیه ،رکورد کسب سهمیه المپیک را شکستند.
در حالی که اوج حضور زنان ورزشکار ایرانی در المپیک ۲۰۱۲ لندن خلاصه می شد که در این برهه برای نخستین بار هشت نماینده ورزش زنان ایران به نام های« زهرا دهقان» در تیر و کمان ،« آرزو حکیمی» و « سولماز عباسی» در قایقرانی، «ندا شهسواری» در پینگ پنگ ، «سوسن حاجی پور» در تکواندو ،«مه لقا جام بزرگ» و «الهه احمدی» در تیراندازی و« لیلا رجبی» در دو و میدانی بدون وایلد کارت و با کسب سهمیه مستقیم به المپیک لندن راه یافته بودند.
در راه برزیل، رکورد این حضور شکسته شد و بانوان ایرانی با کسب نهمین سهمیه المپیک ریو ۲۰۱۶ برای نخستین بار در تاریخ ورزش کشور رکورد بیشترین سهمیه راه یافته به بازی های المپیک را به خود اختصاص دادند که منشا این شگفتی جز « بها دادن به ورزش زنان ایران زمین » نبود.
زهرا نعمتی، اولین بانوی طلایی پارالمپیک ایران، در نخستین بانوی پارالمپیکی ایران بود که سهیمه المپیک را نیز به عنوان تنها کماندار کاروان ایران به دست آورد و پرچم دار کاروان نیز بود.
نجمه خدمتی دومین مسافر زن ریو و نخستین مدال آور طلایی ایران در بازیهای ۲۰۱۴ در رشته تیراندازی که البته الهه احمدی، گلنوش سبقت الهی و مه لقا جام بزرگ نیز در این سفر او را همراهی کردند.
تیراندازانی که البته باز هم شانس با آنها یار نبود تا با دست پربرگردند. خصوصا الهه احمدی که اشکهای او در نخستین روز مسابقات دل هر بیننده ای را به درد آورد.
از دیگر بانوان ایرانی کاروان منا در ریو می توان به ندا شهسواری در تنیس روی میز،مهسا جاور در قایقرانی(رویینگ تک نفره( ، لیلا رجبی در پرتاب وزنه، و کیمیا علیزاده در تکواند اشاره کرد که از این جمع نه نفره، کیمیا علیزاده،بانوی کم سن و سال تکواندوی ایران توانست با کسب برنز این رقابتها، طلسم کسب مدال بانوان ایرانی در المپیک را شکسته و نام خود را برای همیشه در تاریخ ثبت کند.
موفقیتی که بی شک نوید روزهای درخشان ورزش بانوان ایران را در سالهای آتی می دهد.موفقیتی که یک بار دیگر، توانایی بانوی محجبه ایرانی را به رخ دنیا کشید.
بانوی ورزشکاری که شاید بسیاری تصور می کردند با انقلاب اسلامی دیگر هرگز روی موفقیت در ورزش را به خود نبیند. اما این نگاه،خیلی زود با تلاش بانوان ورزشکار ایرانی تغییر کرد و دنیا را به احترام گذاشتن به بانوان ورزشکار ایرانی وا داشت.
نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی
