درمان پسوریازیس ( ریزش شدید پوست )
بیماری پسوریازیس یا داء الصدف بیماری التهابی مزمن پوست میباشد که علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است اما دخالت عامل ژنتیک در بروز آن قطعی است.
در بیماری پسوریازیس تکثیر سلولهای پوستی سریعتر انجام شده و همین امرموجب پوسته ریزی میباشد. اما علت اصلی این تکثیر سریعتر سلولی هنوز مشخص نمی باشد.
تقریباً از هر سه نفری که دچار این بیماری هستند یک نفر از آنها دارای خویشاوندی است که او هم دچار این بیماری می باشد.
برخی عوامل مانند داروهایی نظیر کلروکین، داروهای بتا بلوکر و برخی داروهای ضدافسردگی و همینطور برخی بیماریهای عفونی نظیر گلودرد استرپتوکوکی، صدمات و استرسها در شروع یا تشدید بیماری نقش دارند.
سن بروز بیماری در هر سنی میتواند باشد اما اگر شروع بیماری در سنین کودکی باشد احتمال شدیدتر بودن بیماری بیشتر است. در مورد سابقه خانوادگی نیز درصورت وجود سابقه بیماری در افراد خانواده معمولاً بیماری شدیدتر و طولانی تر است.
ضایعات پوستی بیماری پسوریازیس به شکل برجستگیهای نسبتاً وسیع قرمز رنگ همراه پوسته های لایه لایه و نقره ای بیشتر در روی زانوها و آرنجها میباشد.
البته محل بیماری می تواند در سر، تنه، کف دست و پا، زیر بغلها، کشاله ران و ناحیه تناسلی هم باشد. گاهی نیز بیماری پسوریازیس در تمام بدن بروز میکند که به آن اریترودرمی یا درماتیت اکسفولیاتیو هم می گویند.
در مواقعی که بیماری در چینهای بدن مانند کشاله ها و زیر بغلها رخ میدهد به آن نوع معکوس بیماری میگویند که در مردان سنین میانی و پیری بیشتر رخ میدهد.
ضایعات پسوریازیس حدود کاملاً مشخص داشته و درصورت کشیدن روی پوسته ها با یک آبسلانگ پوسته ها برداشته شده و منظره شبنم خونی ایجاد می شود که خونریزی به شکل قطره قطره می باشد و از نشانه های بیماری پسوریازیس میباشد.
ضایعات پوستی می تواند خارش دار بوده و یا آنکه خارش نداشته باشد و به نظر میرسد خارش بیشتر با استرس بیمار درمورد بیماری خود ارتباط دارد. گاهی نیز درمانهای نادرست بیماری باعث خارش می باشد.
نوعی از بیماری پسوریازیس هم وجود دارد که به آن نوع پوستولرمی گویند وبا دانه های کوچک چرکی تظاهرمیکند که این دانه ها هم به یکدیگر وصل شده و مناطق وسیعی چرکی ایجاد می کند.
که این چرک بدون میکروب بوده و فقط به علت التهاب ایجاد شده است. این نوع بیماری خوشبختانه نادر بوده زیرا در این نوع پسوریازیس که بیشتر افراد بزرگسال را درگیر میکند احتمال خطر برای حیات فرد نیز وجود دارد.
نوع دیگر پسوریازیس نوع قطره ای میباشد که بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ داده و اغلب به دنبال یک عفونت استرپتوکوکی گلو ایجاد شده و با لکه های متعدد شبیه سکه و به رنگ صورتی در بدن خود را نشان میدهد.
این علائم در عرض ۴ تا ۶ ماه از بین می رود و دوباره هم عود نمی کند اما در بیش از نیمی از موارد بعدها نوع دیگری از پسوریازیس در این افراد عود میکند.
اما شایعترین نوع پسوریازیس همان نوع پلاک می باشد که نوع معمول بیماری بوده و در آن ضایعات پوستی محل برجستگیهای استخوانی آرنج و زانو و قوزک پا وجود دارد.
سیر این نوع بیماری خیلی قابل پیش بینی نیست. گاه ممکن است بیماری به یکباره بهبود یافته و تا سالها بروز نکند و گاه نیز مدتهای طولانی بیماری بصورت رفت و برگشتی باقی می ماند.
تغییرات ناخنی هم در بیماری پسوریازیس می تواند بروز کند که به شکل تغییررنگ، ضخیم شدن،جدایی صفحه از بستر ناخن، ایجاد لکه های قرمز و یا زرد بر روی صفحه ناخن و از همه شایعتر فرورفتگی های شبیه جای فرو رفتن سوزن در روی صفحه ناخن میباشد.
گاهی بیماری پسوریازیس همراه تورم و التهاب مفاصل می باشد که این حالت بیشتر در موارد شدیدتر و طولانی تر پسوریازیس و بیشتر در مفاصل کوچک دست رخ داده و نیازبه بررسی و درمان توسط متخصص روماتولوژی دارد.
روش های درمان پسوریازیس
ابتدا باید نوع بیماری پسوریازیس از لحاظ شدت تعیین شود درصورتی که بیماری خیلی خفیف باشد حتی می توان اصلاً اقدام به درمان نکرد و تنها از کرمهای نرم کننده جهت رفع خشکی بیماری استفاده نمود.
اما درصورتی که نیاز به درمان احساس شود می توان ابتدا از داروهای موضعی استفاده نمود که این داروها شامل داروهای استروییدی، کول تار، آنترالن ، آنالوگهای ویتامین د مانند دیوونکس و داروهای ضد التهاب جدیدتر مانند پیمکرولیموس میباشد.
هرکدام از این داروها می تواند همراه با عوارضی باشد که باید حتماً تحت نظر متخصص پوست مصرف شوند و هر از چند گاهی بیمار از لحاظ عوارض دارویی بررسی گردد.
برای درمان موارد شدیدتر بیماری میتوان از داروهای خوراکی مانند نئوتیگازون، متوترکسات و سیکلوسپورین استفاده نمود که این داروها با عوارض بیشتری همراهند و نیاز به بررسی های آزمایشگاهی مختلفی در ابتدا و در حین درمان دارند.
از روش نوردرمانی نیزمی توان استفاده کرد که این روش یا با استفاده از داروی پسورالن خوراکی و تابش نور ماوراء بنفش به پوست بوده و یا تنها با استفاده از نورماوراء بنفش می باشد و نیاز به دستگاههای مولد این نور دارد.
از لیزردرمانی نیز میتوان برای درمان مناطق کوچک دچار پسوریازیس استفاده نمود که لیزر مورد استفاده نوع اگزایمر میباشد و درمان با آن نیازبه جلسات متعدد دارد.
درمانهای جدیدتری نیز برای بیماری پسوریازیس مطرح است که هنوز به شکل رایج استفاده نمی شود و بعلت قیمت بالای آنها استفاده از این نوع داروها در طولانی مدت کمتر امکان پذیر میباشد.
اما با وجود تمام این درمانها بیماری پسوریازیس یک بیماری صعب العلاج می باشد که درمانها تنها شدت بیماری را کاهش داده اما بیماری را بطور قطعی از بین نمیبرند.
اما همین کاهش شدت بیماری می تواند باعث شود تا بیمار با راحتی بیشتری به زندگی خود ادامه دهد. از جمله عوامل مهم در شدت یافتن بیماری استرس میباشد که با کاهش این استرس نیز بیماری شدت کمتری می یابد.
یکی ازعوامل ایجاد این استرس خود بیماری و نگرانی از واگیردار بودن آن می باشد که باید به بیماران خاطرنشان نمود که این بیماری هیچگونه واگیری نداشته و از لحاظ ارثی بودن نیز احتمال ابتلا فرزندان به آن کم است.
اما بهرحال بروز ضایعات بخصوص در مناطق در معرض دید برای بیمار ایجاد ناراحتی و نگرانی میکند که می توان با اقدام به درمان در کاهش ضایعات موثر بود.
