خواص شیر گاو برای سلامتی + مضرات و عوارض احتمالی شیر گاو
امروز درباره خواص شیر گاو صحبت میکنیم، شعار روزی سه لیوان شیر گاو یادتان هست؟ بعضی می‌گویند این شعار از پایه نادرست اسـت و بعضی هم از این شعار دفاع می کنند. اما چرا چند وقتی اسـت کـه همه ی از مضرات شیر گاو حرف می‌زنند؟ شیر نخستین غذایی اسـت کـه نوزاد تمام پستانداران ازآن تغذیه می کنند، در ادامه درمورد تمام خواص شیر گاو و همچنین عوارض احتمالی و مضرات آن صحبت میکنیم.
نوشیدن شیر گاو برای خیلی از افراد یک عادت روزمره و غیر قابل اجتناب اسـت. با اینکه متخصصان تغذیه همیشه بر خواص شیر و لبنیات برای انسان تاکید می کنند.
شیر یکی از محبوب‌ترین غذاهاست، تحقیقات اخیر نشان داده کـه ممکن اسـت مصرف بیش از حد شیر تاثیرات خطرناکی هم برای بدن داشته باشد. اما مضرات شیر چیست و نوشیدن زیاد آن چـه خطری میتواند برای بدن مـا داشته باشد؟
ارزش غذایی شیر
شیر را بعنوان یک غذای کامل می‌شناسند کـه حاوی ۱۸ ماده از ۲۲ ماده ضروری برای بدن انسان اسـت. شیر نسبت بـه هر غذای دیگری در رژیم غذایی روزمره مـا در هر کالری مقدار بیشتری کلسیوم، منیزیوم، فسفر، پتاسیوم، زینک و پروتیین دارد.
شیر همچنین حاوی آهن، سلنیوم، ویتامینB6، ویتامین E، ویتامین K، ریبوفلاوین «ویتامین B2»، تیامین «ویتامین B1»، نیاسین و چربی اسـت.
خواص شیر: کنترل اشتها
نوشیدن شیر هیچ ارتباطی با اضافه وزن یا چاقی ندارد و همین‌طور باعث کاهش وزن هم نمی شود اما میتواند اشتها را بازرسی کند. تحقیقاتی درسال ۲۰۱۳ نشان داد کـه مصرف لبنیات کمک میکند تا فرد احساس سیری کند و میزان خودرن چربی را کاهش دهد.
تقویت استخوان و دندان
شیر وزن‌گیری و تراکم استخوان را در کودکان التیام می دهد و همچنین احتمال شکستگی استخوانها در کودکی را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده اسـت زنان بارداری کـه میزان زیادی لبنیات و غذا های غنی از کلسیوم مصرف می کنند، بچه‌هایی با رشد استخوان بهتر و تراکم استخوان بالاتر دارند. اضافه کردن لبنیات بیشتر در برنامه غذایی دختران قبل از شروع دوران نوجوانی، مفیدتر از قرص‌های کلسیوم اسـت.
شیر همچنین دارای پروتئین‌های مفیدی اسـت کـه برای سلامت کلی استخوان، دندان و عضله لازم هستند. یک لیتر شیر حاوی بیش از ۳۵ گرم کاسئین «Casein» و پروتئین وی «Whey» اسـت کـه هردو جزو پروتئین‌های مفید برای بدن هستند. یک لیوان شیر حدود ۳۰ درصد از نیاز روزانه کلسیوم در بزرگسالان را تامین می کند. همچنین پتاسیوم و منیزیوم کـه برای سلامت استخوان و دندان بسیار مهم هستند.
لبنیات حدود ۵۰ درصد از کل کلسیوم رژیم غذایی روزانه اکثر افراد را تامین می کند و منبع دریافت کلسیوم برای تقریباً همه ی مردم دنیا اسـت. از خواص شیر بـه تاثیر آن در کاهش میزان جرم دندان‌ها می توان اشاره کرد. تحقیقات نشان داده اسـت کـه خوردن لبنیات، کلسیوم و ویتامین D در کاهش پلاک دندان در بزرگسالان تاثیر گذار اسـت.
جلوگیری از دیابت
از دیگر خواص شیر می توان بـه تاثیر آن در بیماری دیابت اشاره کرد. دیابت نوع ۲ روی سوخت و ساز بدن برای تولید انرژی تاثیر گذار اسـت.
بیماری دیابت ریسک بیماری‌های قلبی، سکته و بیماری‌های کلیوی را افزایش میدهد. تحقیقات زیادی نشان داده اسـت کـه پروتئین موجود در شیر خطر ابتلا بـه دیابت نوع ۲ در بزرگسالی را کاهش می دهد. این موضوع بـه احتمال زیاد بـه این دلیل اسـت کـه پروتئین شیر میزان قندخون را متعادل میکند.
سلامت قلب
چربی شیر میتواند میزان کلسترول خوب خون بنام HDL را بالا ببرد کـه بـه کاهش بیماری‌های قلبی و خطر سکته کمک می کند. همچنین منبع خوبی از پتاسیوم اسـت کـه بـه تنظیم فشار خون کمک می کند.
عوارض جانبی شیر: جوش صورت
تحقیقاتی نشان داده اسـت کـه نوجوانانی کـه آکنه و جوش صورت دارند بیشتر از نوجوانان دیگر شیر کم چرب یا بدون چربی مینوشند. جوش‌های صورت بزرگسالان هم می تواند توسط لبنیات تحریک شود.
تحقیقات دیگر دراین زمینه، این وضعیت پوست رابه خواص شیر بدون چربی یا کم چرب مرتبط دانسته‌اند نه شیر کامل یا انواع پنیر؛ همین‌طور احتمال میدهند کـه جوش صورت بدلیل کربوهیدرات و پروتئین وی در شیر باشد.
اگزما و حساسیت پوستی
اگزما با خوردن بعضی از غذاها تحریک می شود کـه یکی از آنها شیر و لبنیات اسـت. البته تحقیقاتی نشان داده اسـت کـه مادرانی کـه در دوران بارداری و شیردهی بـه رژیم غذایی خود شیر و پروبیوتیک اضافه کردند، خطر ابتلا بـه اگزما و حساسیت‌های غذایی از این قبیل را در کودک خود کاهش داده‌اند. لبنیات همچنین می تواند تحریک کننده بیماری روزاسه در بزرگسالان باشد.
در ادامه
بیش از ۵ درصد کودکان بـه شیر حساسیت دارند کـه باعث بروز علائم روی پوست مثل اگزما و مشکلاتی مثل کولیت روده، یبوست یا اسهال میشود. واکنش‌های احتمال دیگر عبارتند از:
= آنافیلاکسی یا بیش دفاعی
= خس خس سینه
= تنگی نفس
= اسهال خونی
علاوه بر کودکان، بزرگسالان هم ممکن اسـت کـه حساسیت بـه شیر پیدا کنند. آنتی بیوتیک دادن بـه گاوهای شیرده نیز می تواند دلیلی برای آلرژی بـه شیر باشد.
شکستگی استخوان
نوشیدن ۳ لیوان شیر یا بیشتر در طول روز می تواند خطر شکستگی استخوان در خانم‌ها را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده اسـت کـه:
این موضوع میتواند بدلیل قند موجود در شیر بنام «لاکتوز» یا «گالاکتوز» باشد. تحقیقات دیگری نشان داده اسـت کـه شکستگی استخوان در افراد مسنی کـه مبتلا بـه پوکی استخوان هستند ودر مناطقی زندگی می کنند کـه مصرف لبنیات، پروتئین حیوانی و کلسیوم زیاد اسـت، آمار بسیار بالاتر دارد.
سرطان
کلسیوم بالای شیر و غذا های دیگر ممکن اسـت خطر ابتلا بـه سرطان پروستات را افزایش دهد و قند موجود در شیر نیز میتواند اندکی خطر ابتلا بـه سرطان تخمدان را در زنان افزایش دهد.
شیر گاوهایی کـه بـه آنها هورمون رشد تزریق شده اسـت دارای میزان زیادی مواد شیمیایی اسـت کـه خطر ابتلا بـه برخی سرطان‌ها را بالا می برد.
حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز
شیر گاو نسبت بـه شیر حیوانات دیگر میزان بیشتری لاکتوز دارد. حدود ۷۵ درصد جمعیت مردم دنیا بـه نوعی در هضم لاکتوز ناتوانی دارند. افرادی کـه دارای حساسیت بـه لاکتوز هستند میتوانند فقط میزان کمی لبنیات بـه رژیم غذایی خود اضافه کنند و بـه ناچار از خواص شیر صرف نظر می کنند.
جایگزین برای شیر
شیر گیاهی جای گزین مناسبی برای کسانی کـه بـه لاکتوز حساسیت دارند و گیاه‌خواران اسـت.
سخن آخر
در نهایت برای جمع بندی می توان گفت شیر بطور طبیعی حاوی مواد مغذی و حیاتی اسـت و مشخصا نوشیدن شیر برای سلامت کودکان و بزرگسان مفید اسـت.
خواص شیر گاوهایی کـه بطور طبیعی تغذیه کرده‌اند خیلی بالا و میزان ویتامین‌های موجود در آن قابل توجه اسـت. تحقیقات بیشتری لازم اسـت تا در مورد خواص شیر و مضراتی کـه از آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌های اضافه شده بـه لبنیات گاوی بـه بدن مـا میرسد بدانیم.
و در ادامه همه خواص شیر گاو یک رفیق قوی برای کودکان
سوالاتی کـه در ادامه درباره شیر مطرح شده اسـت، قطعا سوالات تعداد زیادی از مادران اسـت کـه بتازگی صاحب فرزند شده‌اند یا بسیار نگران نوع تغذیه فرزند خود هستند. مـا تمام این سوالات را همراه پاسخ‌شان در اختیارتان قرار داده‌ایم تا بتوانید بـه اسانی و بدون صرف زمان زیادی جواب‌های خودرا پیدا کنید.
چرا کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که کودکان شیر گاو بخورند؟
شیر منبع غنی از کلسیم اسـت کـه استخوان و دندان‌هایی قوی می‌سازد و لخته خون را تنظیم و عضلات را بازرسی می کند. یکی از محدود منابع ویتامین دی کـه بـه جذب کلسیم کمک میکند و برای رشد استخوانها حیاتی اسـت. «اشعه ماوراء بنفش نیز منبع دیگری اسـت اما کرم‌های ضد آفتاب جلوی آنرا میگیرد.»
شیر همچنین پروتئین را جهت رشد و بـه همان نسبت کربوهیدرات را جهت دریافت انرژی لازم فراهم میکند. اگر کودک شـما کلسیم کافی بـه‌دست آورد، کمتر دچار فشار خون بالا، سکته مغزی، سرطان روده بزرگ و شکستگی ران در آینده می شود.
کودک ام چه مقدار شیر باید بنوشد؟
با توجه بـه آکادمی اطفال آمریکایی، بیشتر کودکان اگر روزانه ۴۵۳ تا ۵۶۶ گرم «۲ تا ۲/۵ فنجان» شیر گاو بخورند، کلسیم و ویتامین دی کافی رابه‌دست می‌آورند.
«کودکان یک ساله باید شیر کامل بخورند و شیرهای کم‌چرب یا پر چرب برای کودکان ۲ ساله یا بزرگ تر مناسب اسـت.» روزانه بیش از ۳ فنجان شیر بـه کودک‌تان ندهید زیرا برای غذا های دیگر فضای خالی نخواهد داشت. اگر او هنوز تشنه اسـت بـه او آب دهید.
کودک ام شیر گاو دوست ندارد. آیا راه دیگری وجود دارد؟
اگر کودک شـما شیر دوست نداشته باشد، روزانه دادن دو فنجان شیر بـه او مشکل خواهد بود. اما راه‌های دیگری نیز وجوددارد تا بتوانید شیر رابه غذای کودک‌تان راه دهید:
آن رابا حبوبات مخلوط کنید، بـه او ماست، پنیر، پودینگ یا کاستارد دهید، سوپ رابه جای آب با شیر درست کنید یا از سس شیر برای گوشت استفاده کنید.
چـه باید کرد اگر کودک ام لبنیات دوست نداشته بـه آن آلرژی داشته باشد یا مـا گیاه خوار باشیم؟
اگر کودک شـما بـه مقدار کافی کلسیم و ویتامین دی از شیر و دیگر لبنیات دریافت نمی کند شاید بـه این علت اسـت کـه بـه آنها علاقه‌ای ندارد یا خانواده شـما گیاهخوار اسـت، دراین صورت متخصص اطفال بـه کودک‌تان مکمل‌های کلسیم و ویتامین دی خواهد داد.
آیا باید شیر ارگانیک یا بدون هورمون برای کودک ام بخرم؟
شواهدی وجود ندارد کـه ثابت کند این نوع شیر برای کودکان بهتر اسـت اما خوردن آنها ضرری ندارد. «شیرهای ارگانیک گران‌ترند.»
بـه عقیده متخصصان استرالیایی، شیرهای خام یا غیر پاستوریزه را نباید بـه کودکان بدهید زیرا ممکن اسـت شامل باکتری‌های مضر یا انگل، کـه میتواند بیماری‌های جدی یا حتی مرگ رابه‌وجود آورند، باشند.
امکان دارد کودک ام به شیر آلرژی داشته باشد؟
طبق گفته مطبوعات استرالیایی آلرژی بـه شیر طبق معمول رایج نیست. تنها ۲ تا ۳% از کودکان بـه شیر آلرژی دارند. اگر کودک شـما در نوزادی با استفاده از شیر گاو مشکلی ندارد، مطمئن باشید کـه در آینده نیز با خوردن منظم شیر گاو مشکلی نخواهد داشت.
حتی اگر او تا یکسال اول بـه مقدار زیاد شیر مادر میخورد، می تواند شیر گاو را نیز بپذیرد زیرا آنها با خوردن شیر مادر پروتئین‌های موجود در شیر گاو را دریافت خواهند کرد. «مگر اینکه مادر از خوردن لبنیات اجتناب کند.» مهم ترین نشانه آلرژی شیر، خون در مدفوع، اسهال و استفراغ اسـت.
اگر فرزند شـما اگزما، کهیر، جوش‌های پوستی اطراف دهان و چانه، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه، خس‌خس سینه یا اشکالات تنفسی داشته باشد، نشان دهنده آن اسـت کـه دستگاه تنفسی او بـه شیر آلرژی دارد. بنابر این اگر کودک نوپای شـما یکی از علائم زیر را داشت، حتماً با دکتر او مشورت کنید.
اگر کودک‌تان ناگهان دچار مشکلات تنفسی و استفراغ شد، وی را بـه نزدیک‌ترین اورژانس ببرید. ممکن اسـت آلرژی زندگی وی را تهدید کند. اگر احساس کردید کـه کودک‌تان بـه شیر آلرژی دارد، در موادی غذایی کـه بـه او میدهید مثل پنیر، بستنی، ماست، مارگارینی کـه شامل شیر، کره، شکلات شیری و شیر پودری اسـت، دقت کنید.
