اختلال وسواس موکنی چیست؟
- سپتامبر 16th, 2023
- کتاب آموزش زبان
اختلال وسواس موکنی چیست؟
اختلال وسواس موکنی یا تریکوتیلومانیا، یک اختلال روانی شمرده می‌شود که فرد میل افراطی به کندن موی سر، ابرو، مژه و دیگر نقاط بدن خود دارد و نمی‌تواند در مقابل این رفتار اجباری مقاومت کند. اختلال موکنی، به خصوص در زمان‌هایی که فرد دچار تنش می‌شود، شدت پیدا می‌کند و با کندن موی خود به احساس آرامش و لذت دست می‌یابد.
از دست دادن بخش قابل توجهی از موها و متوسل شدن به ترفندهایی برای پنهان کردن این موضوع، با پیامدهای اجتماعی منفی همراه است. همچنین به دلیل همزمان شدن وسواس موکنی با دیگر اختلالات روانی و تاثیراتی که این نوع وسواس بر جنبه‌های مختلف زندگی می‌گذارد توجه به درمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ادامه مقاله به بررسی بیشتر اختلال موکنی، علائم و نشانه‌ها، علل و راهکارهای درمانی آن می‌پردازیم.
اختلال وسواس موکنی چیست؟
وسواس موکنی یکی از انواع اختلالات وسواسی است که فرد تمایل افراطی و اجباری به کندن موهای خود دارد. افرادی که به اختلال موکنی مبتلا هستند، قبل از وسوسه شدن برای موکنی، احساس تنش زیادی را تجربه می‌کنند. تقریبا در بیشتر موارد، بلافاصله بعد از آن که موکنی انجام شد، فرد احساس آرامش و لذت کسب می‌کند.
در این شرایط ممکن است قسمتی از سر، کم مو و یا حتی طاس شود. با وجود اینکه کندن موهای سر شایع تر است با این حال وسواس موکنی فقط محدود به موی سر نیست؛ بلکه ممکن است ابرو، مژه، موهای بدن مانند موی دست، پا، زیر بغل، بخش شرمگاهی و موهای صورت مانند ریش یا سبیل نیز کنده شوند. اختلال موکنی در زنان شایع تر است و به طور کلی زنان تا ده برابر بیشتر از مردان به این اختلال دچار می‌شوند.
اختلال وسواس موکنی چه پیامدهایی به همراه دارد؟
اگر به اختلال موکنی مبتلا باشید، احتمالا برای پنهان کردن قسمت‌هایی از سر یا بدن که موی آن کنده شده است، همیشه در عذاب هستید. پس روی آوردن به ترفندهایی مانند استفاده از کلاه، روسری، مژه مصنوعی، آرایش‌های غلیظ و… شایع است. همچنین شخص مبتلا ممکن است موهای کنده شده خود را بخورد، که این مساله باعث اختلالات شدید گوارشی می‌شود. همزمان بودن این اختلال با وسواس و اختلال بدریخت انگاری و دیگر اختلالات اضطرابی از دیگر مشکلاتی است که باید به آن توجه داشت.
نشانه های وسواس موکنی
نشانه‌های وسواس در هر کدام از انواع آن دارای ویژگی‌های مشترکی است، اما در ادامه به برخی از ویژگی‌های اختصاصی اختلال موکنی اشاره شده است.
- کندن افراطی و مداوم موهای سر یا نقاط دیگر در بدن
- تلاش های مکرر برای کاهش یا قطع رفتار موکنی
- اختلال در زندگی فردی یا اجتماعی به علت موکنی
- موکنی یا بی مویی ناشی از بیماری جسمانی دیگر از جمله مشکلات پوستی نیست
علل بروز وسواس موکنی چیست؟
اصلی ترین علل ایجاد اختلال موکنی شامل موارد زیر هستند.
۱- اختلالات همایند:
همزمان شدن اختلال موکنی با اختلالاتی مانند وسواس فکری عملی، اختلالات اضطرابی، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه می‌تواند در این اختلال نقش داشته باشند.
۲- عوامل ژنتیکی:
اختلال موکنی می‌تواند یک عامل ژنتیکی داشته باشد و برخی از تحقیقات از یک نوع جهش ژنتیکی در این افراد خبر داده است. در واقع نابهنجاری‌هایی روی کروموزوم شماره ۱، معروف به SLTRKI ممکن است در این اختلال نقش داشته باشند. در دیگر انواع اختلالات وسواسی از جمله وسواس فکری عملی نیز ژنتیک نقش موثری ایفا می‌کند.
۳- ناتوانی در مدیریت استرس
افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، نمی‌توانند به درستی هیجانات و استرس خود را مدیریت کنند و راه های نادرستی را برای کنترل استرس در پیش می‌گیرند، مانند کندن موها. به طور مثال بسیاری از افراد کنکوری هنگامی که درس می‌خوانند ممکن است به صورت ناخودآگاه و یا ارادی شروع به کندن موهای خود کنند.
روش های درمانی وسواس کندن مو
در ابتدا باید علت اصلی اختلال موکنی کشف شود. اگر همانطور که گفته شد اختلالات همایند علت این مساله باشد، باید با مشاوره روانشناسی اختلال اصلی حل و فصل شود. سپس استفاده از روش “وارونه سازی عادت” بیشترین موفقیت را در اثربخشی این اختلال داشته است.
به دلیل اینکه مو کندن یک عادت است با این روش سعی می‌شود تا این عادت جایگزین کار دیگری شود. در واقع به شما یاد داده می‌شود که به رفتارهای تکرار شونده خود، درست لحظاتی قبل از موکنی توجه داشته باشید تا بتوانید رفتارهای لذت بخش دیگری مانند آدامس جویدن یا کرم زدن به پوست را جایگزین کنید.
روش‌های مدیریت استرس در درمان این اختلال موکنی بسیار اهمیت دارد. به دلیل اینکه این اختلال معمولا در جواب به استرس های محیطی بروز پیدا می کند، در نتیجه باید مشاوره وسواس برای درمان وسواس و رفتار مو کنی فرد انجام شود.
در موارد شدیدتر می‌توان از یک دوره دارو درمانی برای درمان این اختلال بهره برد.
سوالات متداول درباره اختلال موکنی
آیا دارو درمانی می‌تواند برای اختلال موکنی موثر واقع شود؟
داروهای ضد افسردگی مخصوصا گروه SSRIs در درمان این اختلال موثر هستند. با این حال توجه داشته باشید که داروها عوارض خاص خود را نیز دارند و ابتدا بهتر است از درمان های غیر دارویی بهره ببرید و اگر نتیجه دلخواه را نگرفتید از داروها آن هم زیر نظر متخصص بهره ببرید.
منبع: honarehzendegi.com
