مرکز دانلود کتاب الکترونیکی

• فوریه 3rd, 2024
• کتاب آموزش زبان

تالاب بین المللی گاوخونی (که گاهی باتلاق گاوخونی خوانده میشود) از مناطق نمونه بین المللی گردشگری استان اصفهان محسوب می شود که از اهمیت بالایی برخوردار است.

تالاب گاوخونی در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی ورزنه واقع شده‌است.  این تالاب در منتهی الیه رودخانه های زاینده رود، زر چشمه و ایزد خواست قرار گرفته است که منبع اصلی تغذیه کننده آن رودخانه زاینده رود است که یکی از مهمترین رودخانه های فلات داخلی کشور است که حوضه آب خیز زاینده رود را زهکشی و به تالاب گاوخونی ختم می شود.

طول مسیر رودخانه زاینده رود ۴۰۵ کیلومتر می باشد و از دامنه های شرقی ارتفاعات زاگرس و کوههای مرتفع زرد کوه بختیاری سرچشمه می گیرد و اختلاف ارتفاع تالاب نسبت به سرآب ( زرد کوه بختیاری ) ۲۷۴۷ متر می باشد و وسعت کل حوضه آب خیز زاینده رود ۴۱۳۷۱ کیلومتر مربع است که /۹/۹۰% آن در استان اصفهان و مابقی در استانهای چهار محال و بختیاری و یزد و فارس قرار گرفته است و به تدریج که وارد جلگه اصفهان می گردد از شیب آن کاسته و پس از مشروب نمودن اراضی مستعد و دشت های کشاورزی از شهرهای اژیه و ورزنه عبور نموده و وارد تالاب گاوخونی می شود.

محیط پیرامون تالاب با ویژگی های خاص و متفاوت جغرافیایی همراه است. بخش های شمالی و شمال غربی آن مصب قرار گرفته که آخرین حد جریان آب شیرین رودخانه است ، مصب رودخانه انباشته از جلبک های سبز بوده و حرکت آب در این ناحیه کند است. ابتدای آن را نیزارها و گزستان انبوه فرا گرفته است. در کنار و اطراف مصب برکه ها آبگیرهای زیاد جود دارد که به دلیل شور بودن نسبی اراضی آب شور شده و در طول تابستان تبخیر می شود . در حاشیه جنوبی تالاب نمکزار وسیعی وجود دارد که در اثر تبخیر زیاد آب و باقی ماندن و انباشته شدن کریستالهای نمک بوجود آمده . نمک این بخش استخراج شده و مورد بهره برداری قرار می گیرد.

در غرب و جنوب غربی گاوخونی تپه های ماسه ای بادی قرار دارد که خود اکوسیستمی متفاوت با تالاب و مصب آن را بوجود آورده اند .این تپه ها در اثر وزش بادهای کویری شکل گرفته اند و عاری از پوشش گیاهی طبیعی و خاصی هستند که از نظر زیبایی شناسی جایگاه ویژه ای برا ی خود دارند و شکل گیری آنها بر حسب تعییرات جهت وزش باد متفاوت است و در نهایت بخش شرقی تالاب را دشتی تپه ماهوری محاط در کوهستانهای بلند و در طول محور اصفهان – نایین احاطه کرده است.

کوه سیاه در منتهی الیه شمال غربی این دشت و در کناز مصب تالاب گاوخونی قرار گرفته است. رویش این تپه ماهور ها و دشت ها را گیاهان خشکی پسند استپی از انواع متعدد و متنوع درمنه دشتی، اشنان، جارو سفید، خارشتر، انواع شورها، ارمک، گز،قیچ ، پرند، سبد و افدرا فرا گرفته است.

ویژگی های تالاب گاوخونی

ارتفاع تالاب از سطح دریا ۱۴۷۵ متر و نوسانات آب در آن به نیم (۵/. ) متر می رسد ، حد اکثر عمق این تالاب در فصل پر آبی حدود ۱ ( یک ) متر است . مساحت تالاب ۴۷۰ کیلومتر مربع گرچه وسعت آن متغیر و تا ۷۱۹ کیلومتر مربع می رسد . بیشترین عرض آن ۱۵ کیلومتر و طول آن تقریبا” ۲۵ کیلومتر می باشد . منابع تامین آب تالاب رودخانه زاینده رود است که میزان آب ورود ی به تالاب بر حسب سال متغییر بوده و متاسفانه در سالهای اخیر از آب زاینده رود سهمی دریافت نمی کند وآبهای ورودی به آن ناشی از شورآبها و زهکش های زمین های مجاور رود خانه است . میزان آب دریاچه بستگی زیادی به وضعیت آب وهوای هر سال داشته و بسیار متغییر است به طوریکه در سالهای کم باران تقریبا” تمامی تالاب در فصل تابستان خشک می شود و وسعت بخش دائمی تالاب در فصل تابستان تا ۱۲۰ کیلومتر مربع کاهش می یابد . اطراف تالاب را اراضی غیر مزروعی فرا گرفته است . فقط در بخش شمال غربی آن آثار زراعت مشاهد ه می شود که به علت شوری آب کشاورزان دست از زراعت برداشته اند و در حال حاضر تا شعاع حدود ۱۵ کیلومتری اطراف تالاب زمین زراعتی دیده نمی شود و نیز آبادی وجود ندارد.

نام شناسی گاوخونی

در فرهنگ آنندراج گاو را به معنی بزرگ و خان را به معنی چاه آورده است و آن را چاه بزرگ می‌داند. دهخدا گمان می‌برد که گاوخانه باشد زیرا در گذشته روستاییان گاوهای خود را برای چرا به اینجا می‌آوردند.

واژه گاوخونی مرکب است از گاو  که استرابو در جغرافیای معروف خویش اصفهان را بدان نامیده و این واژه بعدا به گبی، گی و جی تبدیل گردیده است. و خانی (خانیک پهلوی) که به معنی چشمه، حوض و آبگیر است و در آثار قدمای زبان فراوان به کار رفته‌ است. بر اساس این احتمال گاوخانی به معنای آبگیر جی (اصفهان) است.

گیاهان طبیعی این منطقه را می‌توان به سه نوع تقسیم کرد:

۱- گیاهان مقاوم به شوری که مخصوص سریهای برخوار- زرندید و گرگاب می‌باشد. شامل:
cresa-soaeda-cretica salsola- salicorhia

۲- گیاهان مناطق مرطوب و شور مخصوص سریهای برخوار و ژرندید در حالت مرطوب شامل:
juncos- glabra- agropyram- cyperus- rotundus

۳- گیاهان نسبتاً مقاوم به شوری مخصوص سریهای اصفهان – رنگیده – حاجی آباد و حالت شور آنها شامل:
Glycyrhisa- glabra- alhaji- cammelarum- peganum- cynodon- chenopodium- harmala- dactylon-atriplex- tataricum- conrolrolus- arvensis

• سپتامبر 16th, 2023
• کتاب آموزش زبان

معرفی تالاب لیپار چابهار

یکی از شگفتی های طبیعت ایران  که از جاذبه های بی نظیر کرانه دریای عمان است، تالاب لیپار است که بخاطر رنگ صورتی اش در جهان معروف است، این تالاب در فاصله ۱۵ کیلومتری بندر گواتر  چابهار واقع شده است.

این تالاب در سال ۱۳۶۲ خورشیدی به دستور دادکریم شیخ زاده با مساحتی حدود ۱۴ کیلومتر احداث شد  که یکی از ۴ تالاب شور در جهان است که آب آن قابل آشامیدن نیست.

تالاب صورتی لیپار از یک طرف به کوه های مخروطی مینیاتوری و از طرفی در کنار درختچه های بیابانی قرار گرفته که زیبایی وصف ناپذیری دارد. لیپار در زبان بلوچی به محل تلاقی آب رودخانه و آب دریا گفته می شود.

در این مقاله آس چارتر به معرفی تالاب زیبای لیپار چابهار می پردازد. شما نیز می توانید برای سفر به چابهار و بازدید از این تالاب زیبا بلیط لحظه آخری شیراز چابهار را از سایت آس چارتر تهیه نمایید، و سپس سفرکنید.

دلیل صورتی بودن این تالاب

این دریاچه به دلیل رنگ قرمز و صورتی که دارد به این نام معروف شده است. ولی دلیل اصلی صورتی بودن این دریاچه وجود پلانکتون های گیاهی و فعل و انفعالاتی که در طبیعت صورت می گیرد است، همچنین وجود مواد آلی و معدنی که از سمت خلیج به این دریاچه آورده می شوند، که باعث افزایش زیاد تولید بیولوژیکی در بعضی از فصول سال می شود.

همچنین جریان های دریایی حاصل از طوفان های موجب افزایش پلانکتون های گیاهی می شود که در آذر ماه رنگ آن به حداکثر میزان خود می رسد.

پوشش جانوری تالاب لیپار چابهار

تالاب لیپار در میان دوکوه قرار گرفته که صحنه پرواز عقاب دشتی بسیار فوق العاده و جذاب است، این تالاب از پوشش جانوری همچون فلامینگو، چنگر، طاووس کن، باقرقره، تیهو است، که وجود همچین پرندگانی زیبایی این تالاب را دوبرابر کرده است.

همچنین این تالاب فضای مناسبی برای پرندگان مهاجر آب های شور و شیرین از جمله فلامینگو، مرغابی، پلیکان و چنگر و… است که فقط در بعد از فصل زمستان به این منطقه مهاجرت می کنند.

موجودات داخل دریاچه نیز می توان به ۳۱ پلانکتون جانوری، ۹۳ پلانکتون گیاهی، ۶۴ گونه از انواع نرم تنان، ۸۵ گونه ماهی، ۲۴ گونه از سخت پوستان، ۱۴ گونه مایوبنتوز و ۴۶ گونه مختلف از انواع جلبک ها نیز وجود دارد.

پوشش گیاهی تالاب لیپار چابهار

این تالاب پوشیده شده است، از درختان بلوط و گزنه و همچنین داخل تالاب وجود بوته ها ودرختچه های گز، کهور، نی، و حرا که با جزر و مد آب و تبخیر آب دیده می شوند.

در این منطقه رویش پنبه های وحشی یکی از جاذبه های این منطقه است، که زیبایی خاصی به اطراف تالاب داده است، مردم بومی این منطقه از این پنبه برای تهیه بالشت و تشک استفاده می کنند.

صنایع دستی در تالاب لیپار

در اطراف تالاب لیپار کپرهای کوچکی ساخته شده است که زنان بلوچ آن منطقه صنایع دستی خود را که از محصولات دریایی با دستان هنرمند خود ساخته اند، و محصولات بومی مانند نمک دریایی که از از تالاب استخراج شده، زیورآلات دست ساز وصدف های دریایی را به فروش می رسانند. وهمچنین زنان بومی با حنا  نقش های زیبایی را بر روی دستانتان طراحی می کنند.

جاهای دیدنی نزدیک به تالاب لیپارچابهار

چابهار مانند دیگر شهر های ایران از جاذبه های گردشگری زیادی برخوردار است که هرساله گردشگران زیادی برای بازدید از این جاذبه ها به این شهر سفر می کنند، در کنار تالاب زیبای لیپار شما می توانید از دیگر جاذبه های نزدیک به این دریاچه نیز دیدن نمایید. در ادامه به معرفی این جاذبه های دیدنی می پردازیم.

تلگراف خانه انگلیسی ها

یکی از جاهای دیدنی چابهار تلگراف‌خانه انگلیسی‌ها است. این ساختمان یکی از قدیمی ‌ترین بناهای مدرن چابهار و یکی از قدیمی‌ترین تلگراف‌خانه‌های ایران است که در اواخر دوران قاجار بنای آن را انگلیسی‌ها ساختند. در سال ۱۳۷۷  این بنا بخاطرمعماری منحصربه‌فردش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

روستای تیس

در ۵ کیلومتری چابهار روستا یی با حدود ۲۵۰۰ سال قدمت که یکی از مهم‌ترین بنادر ایران و مهم‌ترین بندرگاه مکران است بنام تیس قرار دارد. این روستا امروزه به ‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری که زیباترین جاذبه ها رو در خود جا داده است میزبان مسافران زیادی است.

از جمته جاذبه های بی نظیر این روستا می توان  گورستان جن تیس، مسجد جامع تیس، مجموعه غارهای بان مسیتی، قلعه پیروز گت، قلعه انوشیروان، آرامگاه سید غلام رسول، قلعه پرتغالی‌های تیس و بندر صیادی تیس را نام برد.

غاربان‌های مسیتی

در ۵ کیلومتری روستای تیس در دامنه کوه های شهباز، غاربان‌های مسیتی به غارهای سه‌گانه تیس معروف هستند قرار دارند. در زبان بلوچی بان به معنی مرد خداپرست و مسیتی به معنی پرستشگاه است.

این غارها درگذشته پرستشگاه یا مکانی برای ذبح بوده‌اند که تشریفات مذهبی در آنها انجام می‌شده است. یک سکو در جلوی این غارها وجود داشته تا اعمال مذهبی بر روی آن انجام شود. این غارها حدود ۲۵ متر از سطح زمین ارتفاع دارند. جالب است بدانید که درواقع یکی از غارها طبیعی و دوتای دیگر مصنوعی است.

روستای رمین

یکی دیگر از مکان‌های دیدنی چابهار روستای رمین است که نزدیک به تالاب لیپار و کوه‌های مینیاتوری است. نوار ساحلی کلات رود که در روستای کمین چابهار که مزین به تپه‌های ماسه‌ای با چشم‌اندازی زیبا است با وسعتی نزدیک به ۱۰ هکتار در نوار ساحلی دریای عمان دارد.

پلاژ ساحلی تیس

یکی دیگراز جاهای دیدنی چابهار پلاژ ساحلی تیس است، پلاژ ساحلی تیس بهترین گزینه برای کسانی است که علاقه مند به شنا کردند هستند، همچنین می ‌توانید از تفریحات دریایی همچون قایق ‌سواری، جت اسکی در هوای بی‌نظیر چابهار نیز لذت ببرید.

بهترین فصل بازدید از تالاب لیپار

تابستان بخاطر آب و هوای گرم و تخریب آب دریاچه فصل مناسبی برای بازدید نیست. بهترین فصل برای بازدید از جاذبه های گردشگری زمانی است که آب دریاچه بالا باشد، از این رو ماه های بهمن، اسفند، فروردین، شهریور ومهر، اواخر زمستان تا اوایل بهار بهترین فصل برا دیدن از این جاذبه های طبیعی زیبا است.

مسیر دسترسی به تالاب لیپار

ایران، سیستان بلوچستان، ۱۵ کیلومتری شرق چابهار، جاده ساحلی چابهار به گواتر در نزدیکی روستای رمین.