مواد غذایی مفید برای کاهش کلسترول: سطح بالای کلسترول خون مشکلی است که فقط افراد چاق را درگیر نمی‌کند و ممکن است هر کسی به آن مبتلا شود. ممکن است علائم کلسترول بالا را نداشته باشید، اما دچار این عارضه باشید. سطح بالای کلسترول، به‌ویژه کلسترول بد (LDL) عامل خطر مشکلاتی مثل سکته یا بیماری قلبی است.
بیماری قلبی یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در جهان به شمار می‌رود. بنابراین باید قبل از اینکه گرفتار یک مشکل جبران‌ناپذیر شوید، به فکر کاهش کلسترول خون خود باشید. در این مقاله از بخش سلامت مجله خبری چشمک در مجموعه درمان خانگی شما با بهترین مواد غذایی مفید برای کاهش کلسترول آشنا خواهید شد.
عوامل موثر در کلسترول بالا
اضافه وزن و چاقی، تحرک نداشتن و داشتن سابقه خانگی از جمله علل کلسترول بالا هستند. سطح کلسترول خون می‌تواند به دلایل مختلفی افزایش پیدا کند. در ادامه رایج‌ترین عوامل که روی سطح کلسترول خون تأثیر می‌گذارند، آورده شده‌اند.
مصرف مواد غذایی سرشار از چربی ترانس و اشباع شده
مصرف منظم چنین مواد غذایی می‌تواند سطح کلسترول بد را افزایش داده و شما را در معرض بیماری‌های خطرناک قرار دهد.
اضافه وزن
اضافه وزن می‌تواند منجر به مشکلات زیادی شود. یکی از این مشکلات، افزایش سطح کلسترول خون است. چاقی مفرط می‌تواند سطح کلسترول خوب را پایین و سطح کلسترول بد را بالا ببرد.
فعالیت نداشتن و سبک زندگی غیرفعال
ورزش نکردن و فعالیت نداشتن یکی از علل افزایش سطح کلسترول بد و بسیاری از عارضه‌های دیگر است.
سن
سطح کلسترول بد خون معمولا بعد از ۲۰ سالگی شروع به افزایش پیدا کردن می‌کند.
سابقه خانوادگی
اگر در خانواده‌تان سابقه‌ی ابتلا به کلسترول بالا را داشته باشید، احتمال اینکه دچار این عارضه شوید، بیشتر می‌شود.
نشانه‌های کلسترول بالا
بیشتر اوقات افراد متوجه نمی‌شوند که دچار کلسترول بالا هستند، مگر اینکه آزمایش بدهند. در بیشتر مواقع، بیماران بعد از تجربه‌ی سکته یا بیماری قلبی متوجه سطح بالای کلسترول خود می‌شوند. البته این عارضه‌ها در صورتی رخ می‌دهند که کلسترول بالا منجر به شکل‌گیری پلاکت شود.
مواد غذایی مفید برای کاهش کلسترول
اگر میخواهید سطح کلسترول خونتان را پایین بیاورید، مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی خود جای دهید.
حبوبات
حبوبات می‌توانند به کاهش قند خون، فشار خون، ضربان قلب و پایین آوردن احتمال ابتلا به بیماری قلبی و دیابت کمک کنند. همه ما خیلی خوب می‌دانیم که حبوبات فواید زیادی برای سلامتی بدن دارند و ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی مثل پروتئین و فیبر را در اختیار بدن قرار می‌دهند. لوبیا که یکی از انواع حبوبات است، به دلیل اینکه فیبر دارد، می‌تواند از جذب کلسترول در جریان خون جلوگیری کند.
جایگزین کردن غلات تصفیه شده و گوشت‌های فرآوری شده در رژیم غذایی با حبوبات می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد. یک بررسی روی ۲۶ مطالعه‌ی کنترل شده نشان داد که خوردن نصف فنجان (۱۰۰ گرم) حبوبات در روز به کاهش سطح کلسترول بد کمک کرد. مطالعات دیگر هم مصرف حبوبات را با کاهش وزن مرتبط دانسته‌اند. این مطالعات نشان داده‌اند حتی افرادی که کالری مصرفی خود را محدود نکردند، با مصرف حبوبات کاهش وزن را تجربه کردند.
آووکادو
اگر تابحال آووکادو نخورده‌اید، حتی یک بار هم که شده این سوپرفود را امتحان کنید. این میوه بر خلاف میوه‌های دیگر چربی زیاد و کربوهیدرات کمی دارد. آووکادو سرشار از چربی‌های تک غیراشباع و فیبر است که هر دو در کاهش سطح کلسترول بد و افزایش سطح کلسترول خوب تأثیرگذار هستند. مطالعات بالینی تأثیرات آووکادو را در پایین آوردن سطح کلسترول تأیید کرده‌اند. در یک مطالعه افراد دارای اضافه وزن و چاق که دچار سطح بالای کلسترول بد بودند، هر روز یک عدد آووکادو خوردند. این افراد در مقایسه با افرادی که آووکادو نخوردند، کاهش سطح کلسترول بد را تجربه کردند.
یک بررسی روی ۱۰ مطالعه به این نتیجه رسید جایگزین کردن سایر چربی‌ها با آووکادو با کاهش سطح کلسترول کلی، کلسترول بد و تری‌گلیسیرید در ارتباط بود.
بادام و گردو
مغزها به‌طور استثنائی مفید و مقوی هستند و مقدار زیادی چربی‌های تک غیراشباع دارند. گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ گیاهی بوده که نوعی چربی چند غیراشباع است و با تقویت سلامت قلب ارتباط دارد. بادام و سایر مغزها هم به‌طور ویژه سرشار از ال_آرژنین هستند که نوعی اسیدآمینه است و به بدن در تولید نیتریک اکسید کمک می‌کند. این موضوع در تنظیم فشار خون مؤثر است.
علاوه بر این، مغزها برای بدن فیتواسترول تأمین میکنند. این ترکیبات گیاهی از لحاظ ساختار شبیه به کلسترول هستند و از طریق جلوگیری از جذب کلسترول توسط روده، به کاهش سطح آن کمک میکنند. کلسیم، منیزیم و پتاسیم از جمله مواد معدنی موجود در مغزها هستند که ممکن است فشار خون را پایین بیاورند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند.
در یک بررسی روی ۲۵ مطالعه نشان داده شد که خوردن روزانه‌ی مغزها باعث کاهش سطح کلسترول بد شد. علاوه بر این، اگر هر روز مغز بخورید، خطر ابتلا به بیماری قلبی کشنده و غیرکشنده در شما ۲۸ درصد کاهش پیدا می‌کند.
ماهی‌های چرب
ماهی‌های چرب مثل سالمون و مارکارل منابع عالی اسیدهای چرب بلند زنجیره به نام امگا ۳ محسوب می‌شوند. اسیدهای چرب امگا ۳ از طریق افزایش سطح کلسترول خوب، کاهش التهاب و کم کردن خطر ابتلا به سکته سلامت قلب را تقویت میکنند. در یک مطالعه‌ی بزرگ‌مقیاس نشان داده شد افرادی که بیشترین میزان ماهی سرخ نشده را خوردند، به میزان بسیار کمی احتمال ابتلا به سندرم متابولیک را تجربه کردند. سندرم متابولیک شامل علائمی مثل افزایش فشار خون و کاهش سطح کلسترول خوب می‌شود.
در یک مطالعه‌ی بزرگ‌مقیاس دیگر روی افراد بزرگسال نتایج نشان داد افرادی که دست‌کم یک بار در هفته کنسرو ماهی تن یا ماهی بخارپز خوردند، ۲۷ درصد کمتر در معرض ابتلا به سکته قرار داشتند. به یاد داشته باشید که سالم‌ترین روش طبخ ماهی، بخارپز کردن آن است. ماهی سرخ شده ممکن است احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد.
ماهی جزء اصلی رژیم مدیترانه‌ای است که دنبال کردن آن برای سلامت قلب فواید زیادی دارد. در پروتئین ماهی پپتایدهایی وجود دارد که ممکن است علت تأثیرات ماهی در محافظت از قلب باشند.
جو دوسر و جوپرک
بسیاری از مطالعات غلات غنی شده را با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی مرتبط دانسته‌اند. یک بررسی روی ۴۵ مطالعه به این نتیجه رسید که خوردن روزانه‌ی غلات غنی شده منجر به کاهش ۲۰ درصدی احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته شد. علاوه بر این، با خوردن غلات غنی شده در مقایسه با غلات تصفیه شده ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی بیشتری دریافت می‌کنید. در حالی که ممکن است تمام غلات غنی شده برای سلامت قلب مفید باشند، اما خواص جو دوسر و جوپرک در این زمینه چشمگیر است.
جو دوسر حاوی بتاگلوکان بوده که نوعی فیبر محلول است و به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. خوردن جو دوسر ممکن است سطح کلی کلسترول خون را تا ۵ درصد و سطح کلسترول بد را تا ۷ درصد پایین بیاورد. جوپرک هم سرشار از بتاگلوکان است و می‌تواند در کاهش کلسترول بد تأثیرگذار باشد.
میوه‌ها و توتها
توتها جزء میوه‌هایی هستند که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک میکنند. جای دادن میوه‌ها در رژیم غذایی یک روش عالی برای تقویت سلامت قلب و برخورداری از خواص آنها است. بسیاری از انواع میوه‌ها فیبر محلول دارند. این نوع فیبر از طریق رها کردن بدن از کلسترول و جلوگیری از کبد برای تولید آن به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند.
یک نوع فیبر محلول پکتین نام دارد که سطح کلسترول را تا ۱۰ درصد کاهش می‌دهد. این نوع فیبر در میوه‌هایی مثل سیب، انگور، مرکبات و توت‌فرنگی وجود دارد. میوه‌ها همچنین حاوی ترکیبات بیواکتیو هستند که به دلیل تأثیرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی خود، به جلوگیری از بیماری قلبی و سایر بیماری‌های مزمن کمک میکنند. خوردن توت و انگور، که هر دو منابع غنی این ترکیبات گیاهی محسوب می‌شوند، می‌تواند به افزایش میزان کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول بد کمک کند.
شکلات تلخ و پودر کاکائو
شاید توقع نداشتید شکلات تلخ را در لیست مواد غذایی پایین‌آورنده‌ی کلسترول ببینید. اما حقیقت این است که تحقیقات این موضوع را تأیید کرده‌اند. پودر کاکائو، که ترکیب اصلی شکلات تلخ است، و شکلات تلخ می‌توانند کلسترول بد خون را کاهش دهند. در یک مطالعه، بزرگسالان سالم به مدت یک ماه دو بار در روز نوشیدنی حاوی پودر کاکائو خوردند.
نتایج این مطالعه نشان داد که سطح کلسترول خون این افراد کاهش پیدا کرد. این افراد فشار خون پایین و افرایش سطح کلسترول خوب را هم تجربه کردند. پودر کاکائو و شکلات تلخ ممکن است از اکسید شدن کلسترول بد در خون هم جلوگیری کنند که عامل بیماری قلبی است. با این حال باید توجه داشته باشید که شکلات معمولا قند اضافه شده‌ی زیادی دارد که این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی روی سلامت قلب داشته باشد. بنابراین یا باید پودر کاکائو را به‌تنهایی مصرف کنید یا شکلات تلخ ۷۵ تا ۸۵ درصد بخورید.
سیر
قرن‌هاست که از سیر برای درمان عارضه‌های مختلف، همچنین در آشپزی استفاده می‌شود. این ماده‌ی غذایی حاوی ترکیبات گیاهی قوی از جمله آلیسین است که ترکیب فعال اصلی سیر به شمار می‌رود. مطالعات عنوان میکنند که سیر فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا کاهش می‌دهد. سیر همچنین ممکن است سطح کلسترول کلی و کلسترول بد را پایین بیاورد. باید مقدار زیادی سیر مصرف کنید تا از این خواص بهره‌مند شوید.
سویا
سویا ممکن است برای قلب فوایدی داشته باشد. تحقیقات اخیرا انجام شده درباره‌ی سویا نتایج مثبتی را نشان می‌دهند. یک بررسی روی ۳۵ مطالعه بین مصرف سویا و کاهش سطح کلسترول بد، همچنین افزایش کلسترول خوب ارتباط برقرار کرد.
سبزیجات
اگر میخواهید از قلبتان محافظت کنید، سبزیجات زیادی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. سبزیجات کالری کم اما فیبر و آنتی‌اکسیدان زیادی دارند که این موضوع در حفظ وزن در محدوده‌ی طبیعی ضروری است. بعضی از سبزیجات به‌طور ویژه پکتین زیادی دارند که از جمله‌ی آنها می‌توانیم به بادمجان، هویج و سیب‌زمینی اشاره کنیم.
بادمجان حاوی فیبر غذایی زیادی است. بر اساس گزارشات انجمن قلب آمریکا، فیبر به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. علاوه بر این، در کاهش احتمال ابتلا به عارضه‌های دیگری مثل بیماری قلبی، سکته، چاقی مفرط و دیابت نوع ۲ مفید است. سبزیجات ترکیبات گیاهی مختلفی را به بدن می‌دهند که فوایدی مثل محافظت در برابر بیماری قلبی دارند.
چای
سرشار از ترکیبات گیاهی است که سلامت قلب را بهبود می‌بخشند. چای سبز توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند، با این حال چای سفید هم خواص مشابهی دارد. در ادامه ترکیبات مفید موجود در انواع چای آورده شده است.
- کاتچین: کاتچین به فعال کردن نیتریک اکسید کمک می‌کند که این موضوع برای حفظ فشار خون در محدوده‌ی طبیعی اهمیت دارد. کاتچین در جلوگیری از سنتز کلسترول و شکل‌گیری لخته‌ی خون هم مفید است.
- کوئرستین: این ترکیب ممکن است عملکرد رگ‌های خونی را بهبود ببخشد و التهاب را کاهش دهد.
اگرچه بیشتر مطالعات مصرف چای را با کاهش سطح کلسترول کلی و کلسترول بد مرتبط دانسته‌اند، اما تحقیقات نظرات متناقضی را درباره‌ی تأثیرات این نوشیدنی روی کلسترول خوب و فشار خون نشان داده‌اند.
سبزیجات دارای برگ سبز تیره
تمام سبزیجات برای قلب مفید هستند، اما سبزیجات دارای برگ سبز تیره تأثیرات ویژه‌ای در این زمینه دارند. سبزیجات دارای برگ سبز تیره مثل کلم‌برگ و اسفناج حاوی لوتئین و سایر کاروتنوئیدها هستند که با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی ارتباط دارند.
کاروتنوئیدها برای رها شدن از رادیکال‌های آزاد که می‌توانند شریان‌ها را سفت کنند، به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل میکنند. این نوع سبزیجات همچنین ممکن است به کاهش کلسترول خون کمک کنند. یک مطالعه به این نتیجه رسید که لوتئین سطح کلسترول بد اکسید شده را پایین می‌آورد.
روغن زیتون فوق بکر
همه‌ی چربی‌ها برای سلامتی بدن مضر نیستند و نمونه‌ی این موضوع روغن زیتون است که خواص متعددی برای سلامتی بدن دارد. روغن زیتون یکی دیگر از ترکیبات اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که خواص زیادی برای قلب دارد. در یک مطالعه محققان به افراد بزرگسالی که در معرض بیماری قلبی بودند، چهار قاشق غذاخوری (۶۰ میلی‌لیتر) روغن زیتون فوق بکر در روز دادند. این افراد رژیم غذایی مدیترانه‌ای را دنبال کردند و با افرادی که رژیم غذایی کم‌چرب داشتند، مقایسه شدند.
نتایج این مطالعه نشان داد افرادی که روغن زیتون مصرف کردند، در مقایسه با گروهی که رژیم غذایی کم‌چرب را دنبال کردند، ۳۰ درصد کمتر در معرض مشکلات قلبی مثل سکته و حمله‌ی قلبی قرار داشتند. روغن زیتون منبع غنی اسیدهای چرب تک غیراشباع است که ممکن است به افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد کمک کند. این نوع روغن منبع پلی‌فنول‌ها هم است که بعضی از آنها التهاب را کاهش می‌دهند. همانطور که می‌دانید، التهاب عامل خطر بیماری قلبی محسوب می‌شود. روغن زیتون را روی سالاد بریزید و از فواید و مواد مغذی آن برای سلامتی بهره‌مند شوید.
